Przedszkole Publiczne nr 4 w Skoczowie
z oddziałami zamiejscowymi w Międzyświeciu

LISTOPAD – BIEGI

Bieg to ćwiczenie użytkowe, które ma duże znaczenie dla usprawnienia dzieci. Ćwiczy szybkość, zręczność, wytrzymałość, pobudza czynność serca i płuc oraz przemianę materii. Szczególne znaczenie mają zabawy bieżne w okresie chłodnych dni, gdyż najskuteczniej i najszybciej rozgrzewają dzieci. W czasie zabaw należy zwracać uwagę, aby bieg odbywał się lekko, na palcach, ze swobodną, naturalną pracą ra­mion i nóg. Wśród zabaw bieżnych możemy wyodrębnić różne ich rodzaje: zabawy bieżne masowe, zabawy bieżne z elementem orientacji, zabawy bieżne z pościgiem oraz wyścigi.

W zabawach bieżnych masowych biorą udział równocześnie wszystkie dzieci. Ruch w nich jest intensywny, lecz swobodny. W czasie biegu należy zwrócić uwagę na wzajemne wymijanie się bez potrącania. Zabawy te stosujemy we wszystkich grupach dzieci. Są one dość męczące i należy je przeplatać spokojniejszym ruchem. W zależności od warunków atmosferycznych dozujemy czas ich trwa­nia. W chłodnych porach roku stosujemy ich więcej.

Zabawy bieżne z elementem orientacji cechuje ruch niezbyt nasi­lony. Wyrabiają one orientację, spostrzegawczość, szybkość decyzji, uczą swobodnego chodu i biegu na palcach oraz szybkiej reakcji na bodźce słuchowe i wzrokowe. W miarę opanowywania przepisów należy powiększać ich liczbę, a w zabawach z dziećmi starszymi skracać czas reakcji na sygnały, a nawet posługiwać się zamiast po­leceń słownych — sygnałami umownymi.

Zabawy bieżne z pościgiem wymagają szybkiej orientacji i decyzji oraz większej zręczności. Z tych też względów nie stosujemy ich w grupie trzy-, czterolatków, które mają słaby układ nerwowy i po­ścig czy chwytanie wywołują w nich często lęk. Wprowadzając po­ścig u dzieci pięcioletnich należy zacząć od pościgu pozorowanego udajemy, że gonimy, a dopiero później stosujemy prawdziwe chwy­tanie.

Bieg w formie wyścigów można wprowadzić w grupie dzieci star­szych. Zadaniem wyścigów jest uzyskanie maksymalnej dla dzieci szybkości biegu przez wprowadzenie współzawodnictwa.

Ważnym i podstawowym warunkiem właściwego powodzenia wyścigów jest dobra organizacja, zapewniająca jednakowe wa­runki dla uczestników, rzetelna ocena wyników przez nauczyciel­kę i przyzwyczajanie dzieci do bezstronnej, sprawiedliwej oceny osiągniętych wyników.

W wyścigach uwzględniamy w pierwszym etapie współzawodnictwo indywidualne jako łatwiejsze do zrealizowania, a następnie zespo­łowe, wymagające przestrzegania trudniejszych przepisów, opar­tych na większej umiejętności współdziałania. Aby uniknąć czeka­nia, należy przy wyścigach podzielić grupę dzieci na kilka zespołów.

  ZABAWY BIEŻNE DLA DZIECI

1.     Poznaj swój kolor!

Przybory: Szarfy w 4 kolorach, 4 krążki w tych samych kolorach i małe chorągiewki do dawania sygnałów. Przygotowanie: Wyznaczenie 2 linii równoległych, w odstępie kilku kroków. Na jednej ułożone krążki w takiej odległości, żeby dzieci nie przeszkadzały sobie w czasie biegu. Na drugiej linii, naprzeciwko miejsc wyznaczonych krążkami, stają dzieci, ustawione według kolo­rów szarf, w kolejkach (rzędach). Zabawa: Nauczycielka stojąc naprzeciwko dzieci, ale poza linią krąż­ków, trzyma w ręce chorągiewkę. Który kolor ona pokaże, ten bie­gnie do linii naprzeciwko, okrąża swój krążek i wraca na miejsce. Prowadząca może równocześnie pokazać 2 lub 3 kolory, albo taką chorągiewkę, jaka nie ma odpowiednika w szarfach rozdanych dzieciom.

2.     Karuzela

Przygotowanie: Na środku sali ułożona w duże koło linka z przywią­zanymi wstążeczkami, rozmieszczonymi w odległości 0,5 m jedna od drugiej. Dzieci stoją kołem w odległości 2—3 kroków od linki. Zabawa: Nauczycielka daje hasło: „Kto szybciej”. Dzieci podbiegają do linki-karuzeli. Kto wsiadł (stanął między dwiema szarfami), ten jedzie na karuzeli. Kto nie zdążył, nie znalazł miejsca, pojedzie na­stępnym razem. Nauczycielka podaje rytm (początkowo wolno) do marszu — karuzela rusza. Później uderza w tamburyno coraz szyb­ciej — karuzela obraca się szybko (dzieci biegają). Należy często zmieniać rytm i kierunek wirowania karuzeli. Zamiast marszu i biegu można również wykonać cwał w przód prawą i lewą nogą.

Odmiana Przygotowanie: Połowa dzieci z grupy wiąże koło — tworzy karuze­lę, pozostałe zaś stają lewym bokiem do koła między dwójką dzieci i kładą lewe ręce na złączone chwytem dłonie kolegów. Zabawa: Karuzela rusza (dzieci w kole posuwają się krokiem do- stawnym — cwałem — w prawo). Dzieci, które jadą na karuzeli (są na obwodzie koła) — biegną. W czasie zabawy należy często zmie­niać tempo ruchu i kierunek oraz role.

3.     Niedźwiedź i dzieci

Przygotowanie: Wyznaczamy teren zabawy, dom dla dzieci’ z boku — legowisko niedźwiedzia. Zabawa: Dzieci biegną w stronę legowiska niedźwiedzia, stają przed nim i mówią: „Ten kudłaty niedźwiedź mieszka w ciemnym borze, a my się go nie boimy, choć nas złapać może”. Niedźwiedź wybiega i łapie uciekające dzieci w granicach terenu zabawy, w domu dzieci są bezpieczne.

4.     Rekin i ryby

Przygotowanie: Z jednej strony sali lub boiska stoi rekin (początko­wo nauczycielka, później dziecko). Po drugiej stronie dzieci-rybki. Zabawa: Rekin woła: „Boicie się rekina?”. Rybki odpowiadają: „Nie!” — i płyną mu naprzeciw (dzieci biegną na drugą stronę). Rekin bie­gnie w stronę rybek łapiąc je po drodze. Zabawę powtarzamy kilka razy zmieniając rekina, kiedy złapie umówioną liczbę rybek.

5.     Dogoń swoją parę!

Przybory: Szarfy w 2 kolorach. Przygotowanie: Ograniczenie terenu zabawy; jeśli prowadzimy ją na boisku, należy narysować na środku linię. Dzieci stoją parami wzdłuż linii w dużych odstępach, twarzą do siebie (w czerwonych szarfach po jednej stronie linii, w zielonych — po drugiej). Zabawa: Nauczycielka wywołuje kolor uciekający, np. czerwony. Dzieci udekorowane w czerwone szarfy rozbiegają się w dowolnych kierunkach, przy czym każde stara się oddalić jak najbardziej od swojej pary. Kolor zielony wybiega na hasło: „Łap!” — i przyprowa­dza swoją parę na miejsce. Nauczycielka wywołuje na zmianę raz kolor czerwony, innym razem zielony — jako kolory uciekające. Dla urozmaicenia można wywołać raz po raz ten sam kolor jako uciekający.

6.     Kucanka

Przygotowanie: Rozsypka na wyznaczonej przestrzeni, dwóch ber­ków, gońców, wyróżnionych odznakami, np. szarfami. Zabawa: Gońcy chwytają uciekające dzieci. Kto przykucnie, tego chwytać nie wolno. Dzieci biegają w różnych kierunkach i chronią się przed złapaniem dopiero wtedy, gdy inaczej nie mogą uniknąć zła­pania.

7.     Kto pierwszy?

Przygotowanie: Linie narysowane w odległości 8—10 kroków jedna od drugiej. Na jednej z nich ustawione dzieci, twarzami zwrócone do kierunku biegu (do drugiej linii). Zabawa: Dzieci biegną na sygnał do drugiej linii i ustawiają się jak poprzednio. Ten, który pierwszy wykona zadanie, równo położy woreczki na linii i ładnie się ustawi. Nauczycielka wymienia dzieci, które przekroczyły metę.

Odmiana I Przybory: Woreczki, krążki lub pudełka. Przygotowanie: Jak poprzednio. Zabawa: Dzieci biegną do mety, aby położyć na niej jakiś przedmiot, np. woreczek, krążek, pudełko. Wygrywa to dziecko, które pierwsze wróciło na miejsce i dobrze wykonało polecenie.

Odmiana II Przybory: Szarfy lub małe obręcze. Przygotowanie: Dzieci ustawione na jednej linii. Na drugiej, na wprost każdego dziecka, leży szarfa lub mała obręcz.

Zabawa: Na sygnał prowadzącej dzieci biegną do mety podnosząc szarfę, przesuwają się przez nią począwszy od głowy aż do nóg, wy­chodzą z niej, układają szarfę w kółeczko i wracają na miejsce. Kto pierwszy wykona zadanie — wygrywa.

Odmiana III Przybory: Woreczki. Przygotowanie: Wyznaczenie linii na środku sali i 2 linii równole­głych do środkowej, po obu jej stronach, w odległości 6 kroków. Dzieci ustawione parami tyłem do siebie przy linii środkowej. Każde dziecko otrzymuje woreczek. Zabawa: Na sygnał prowadzącej dzieci biegną do swojej linii na wprost, kładą woreczki równo na linii i wracają na miejsce (do linii środkowej, stając tyłem do współćwiczącego). Wygrywa szereg.

8.     Wyścig rzędów

Przybory: 2 chorągiewki oprawione w podstawki. Przygotowanie: Dzieci w dwóch rzędach przed linią. Naprzeciwko rzędów, w odległości 15—20 kroków, ustawione chorągiewki. Zabawa: Na sygnał dzieci kolejno wybiegają z obydwu rzędów — jedno za drugim — do swojej chorągiewki, obiegają je wokoło i wra­cają na linię, ustawiając się równo w kolejkach. Wygrywa ten rząd, który pierwszy wykonał zadanie.

9.     Koniki

Przygotowanie: Wyznaczenie terenu zabawy oraz stajni dla koni­ków (jedna lub dwie stajnie). Zabawa: Na polecenie nauczycielki koniki wybiegają ze stajni, bie­gną kłusem — szybko na palcach, idą stępa — powoli, z wysokim podnoszeniem kolan, galopem — z odbijaniem się kolejno jednej i drugiej nogi, cichutko — po piaszczystej drodze, głośno — po drew­nianym moście. Na sygnał wracają do stajni.

Odmiana I Przygotowanie: Dzieci ustawione parami jedno za drugim, podają sobie ręce. Pierwsze dziecko jest konikiem, drugie — woźnicą. Zabawa: Bieg rytmiczny z wysokim podnoszeniem kolan, chód pod górę wolno, z cichym stawianiem stóp. Po pewnym czasie dzieci zamieniają się rolami i zabawa toczy się od początku.

Odmiana II Zaprzęgi Przybory: Obręcze dla połowy grupy. Przygotowanie: Dzieci dobierają się parami. Każda para otrzymuje obręcz. Jedno dziecko wchodzi w obręcz, zakłada ją sobie pod pa­chy, jest konikiem, drugie chwyta za obręcz stojąc z tyłu — powozi jednokonką.

Zabawa: Na polecenie nauczycielki zaprzęgi ruszają z miejsca, jeżdżą w różnych kierunkach powoli i szybko, wymijając się zręcznie. Po krótkiej zabawie następuje zmiana konia i woźnicy; zaprzęgi powta­rzają bieg.

Odmiana III Powożenie kucykami Przybory: Szarfy. Przygotowanie: Dzieci dobierają się trójkami. Dwoje z przodu to kucyki. Podają sobie „wewnętrzne” ręce, w „zewnętrznych” trzyma­ją lejce (szarfy). Z tyłu staje woźnica, chwyta lewą ręką za lejce, w prawej trzyma bat (swoją szarfę). Z boku terenu zabawy wyznaczo­na jest stajnia. Zabawa: Pojazdy jeżdżą w różne strony, wymijając się. Wreszcie zmęczone kucyki zajeżdżają do stajni. Następuje zmiana ról i zaba­wa trwa dalej.

Odmiana IV

Przybory: Lejce lub skakanki. Przygotowanie: Wyznaczenie stajni dla koni, a naprzeciwko, po drugiej stronie — domu dla woźniców. Dzieci podzielone na dwie grupy: konie w stajni, woźnica z lejcami w domu. Zabawa: Na polecenie woźnice biegną do stajni, zakładają koniom lejce i wyjeżdżają. Woźnice kierują końmi według zapowiedzi pro­wadzącej: zaprzęgi idą powoli pod górę, biegną kłusem i galopem po równej drodze, wreszcie woźnice wyprowadzają konie na paszę i puszczają je swobodnie, zdjąwszy uprzednio lejce. Konie rozbiega się po łące„ a na sygnał woźnice łapią swoje konie, zaprzęgają je w lejce i odprowadzają do stajni. Powtarzając zabawę należy zmienić role.